Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) nörolojik bir durum olup, belirtileri ve etkisi kişiden kişiye değişkenlik gösterebilir. Türkiye’de DEHB’in doğrudan bir mesleğe engel olduğuna dair spesifik bir madde yoktur. Ancak, bazı mesleklerdeki fiziksel ve psikolojik sağlık şartları, DEHB’li bireyler için kabulü zorlaştırabilir. Özellikle pilotluk, askerlik ve polislik gibi mesleklerde, dikkat ve karar verme yetenekleri kritik öneme sahiptir. Tıbbi mesleklerde de dikkat gerektiren pozisyonlar bulunmakla birlikte, genel olarak DEHB spesifik bir engel teşkil etmez. DEHB’in etkisi ve mesleki kabul, bireysel özelliklere, DEHB’in şiddetine ve alınan tedaviye bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

 

DEHB Hangi Mesleklere Engel?

DEHB, bireyin dikkat süresini, dürtü kontrolünü ve hiperaktivite seviyelerini etkileyen nörolojik bir durumdur. DEHB’nin etkileri, bireyler arasında değişkenlik gösterebilir ve herkes üzerinde aynı şiddette olmayabilir.

Türkiye’deki mevzuat çerçevesinde DEHB’in bir mesleğe girişi doğrudan engellediği spesifik bir madde bulunmamaktadır. Ancak, bazı mesleklerde fiziksel ve psikolojik sağlık standartları belirlenmiştir ve bu standartların dışında kalan durumlar, o mesleğe kabulü engelleyebilir.

• Pilotluk: Havacılık sektörü, uluslararası standartlara bağlıdır. Pilotların dikkat süreleri, karar verme yetenekleri ve stresle başa çıkma kapasiteleri oldukça kritiktir. DEHB teşhisi veya ilaç kullanımı, genellikle pilot lisansı almayı zorlaştırabilir.
• Askerlik ve Polislik: Askeri ve polis teşkilatında, bireylerin fiziksel ve psikolojik olarak belirli standartlarda olması beklenir. DEHB’in etkileri, bu standartların dışında kalmaya sebep olabilir, bu da bireyin bu meslekleri icra etmesini zorlaştırabilir.
• Tıbbi Meslekler: Özellikle cerrahi gibi yoğun dikkat gerektiren tıbbi pozisyonlarda, DEHB’in etkileri ele alınabilir. Ancak, genellikle bu mesleklere girişte DEHB spesifik bir engel teşkil etmez. Bireyin kendi yetenekleri, eğitimi ve deneyimi esas alınır.

Ancak, DEHB tanısı olan bir bireyin herhangi bir mesleği icra edip edemeyeceği tamamen bireysel özelliklere, DEHB’in şiddetine, alınan tedaviye ve kişinin bu durumu yönetme yeteneğine bağlıdır. Özellikle uygun tedavi ve yönetim stratejileri ile birçok DEHB’li birey, mesleklerinde başarılı bir şekilde çalışabilmektedir.

Bir mesleğe başvururken, DEHB’in o mesleğin gereksinimleri ile nasıl etkileşime girebileceğini değerlendirmek ve gerektiğinde uzman bir görüş almak faydalı olacaktır. Aynı zamanda, DEHB’in etkilerinin kişiye göre değişkenlik gösterebileceğini ve her bireyin potansiyeline göre değerlendirilmesi gerektiğini unutmamak önemlidir.

 

DEHB Memurluğa Engel mi?

Kamu sektöründe memur olarak istihdam edilmek, belirli sağlık standartlarını gerektirir. Genel olarak, memur olabilmek için kişinin görevini düzenli olarak yerine getirebilmek adına herhangi bir sağlık sorununun olmaması beklenir. Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB) olan bireyler için spesifik bir engellilik kriteri memurluk yönetmeliklerinde belirtilmemiş olup, DEHB’nin memurluğa engel olup olmadığı genellikle bireyin durumuna ve görevin gerekliliklerine bağlıdır. Ancak, kişi eğer DEHB nedeniyle belirli ilaçları düzenli kullanıyorsa, bu durumun görevini yerine getirmesine etki edip etmeyeceği konusunda bir sağlık kurulu raporu alması gerekebilir.

 

DEHB Polisliğe Engel mi?

Polis olabilmek, belirli fiziksel ve psikolojik kriterleri karşılamayı gerektirir. Polis adayları, hem fiziksel yeterlilik testlerinden hem de psikoteknik değerlendirmeden geçerler. DEHB tanısı olan bireylerin polislik mesleğini icra ederken karşılaşabileceği zorluklar göz önünde bulundurularak, bu bireylerin polis adaylığı sürecinde ne kadar başarılı olabileceği değerlendirilir. DEHB teşhisi, psikoteknik değerlendirme ve sağlık raporu sırasında dikkate alınacak bir faktördür ve polis olabilme şansını etkileyebilir.

 

DEHB Askerliğe Engel mi?

Türkiye’de askerlik görevi, bireylerin belirli bir yaşa geldiğinde yerine getirmesi gereken zorunlu bir hizmettir. Askerlik yapabilmek için bazı sağlık kriterlerinin karşılanması gerekir. DEHB tanısı, askerlik yapma kabiliyetini etkileyebilir. Böyle bir tanıya sahip bireyler, askerlik şubesine müracaat ettiklerinde sağlık raporu almak durumundadır. Bu rapor, askerlik hizmetinin ne şekilde yerine getirileceğini (aktif görev, sınıflandırma veya muafiyet) belirler.

 

DEHB Pilot Olmaya Engel mi?

Pilot olabilmek, yüksek bir fiziksel ve mental uygunluğu gerektirir. Dikkat, konsantrasyon ve karar verme yeteneği, pilotların sahip olması gereken kritik becerilerdendir. DEHB tanısı, uluslararası havacılık otoriteleri tarafından genellikle pilot lisansı için bir engel olarak kabul edilir. Türkiye’de de bu standartlar benzer şekilde uygulanmaktadır. DEHB teşhisi konulan veya DEHB için ilaç kullanan bireylerin pilot lisansı alabilmesi zordur.

 

DEHB Doktor Olmaya Engel mi?

Doktorluk mesleğine girişte spesifik olarak DEHB’e dair bir engellilik maddesi bulunmamaktadır. Doktorluk, yoğun bir eğitim sürecini takiben icra edilen bir meslektir. Ancak, tıp fakültesini başarıyla tamamladıktan sonra pratisyen doktor veya uzmanlık eğitimi sırasında belirli performans kriterleri karşılanmalıdır. DEHB’in bireyin performansını etkileyip etkilemediği bu süreçte önem taşıyabilir.